สำนวน : เหงา

       

          ความจริงอาการเหงาเป็นของคู่กันมากับอาการสนุกร่าเริง เหมือนๆกับที่ความสุขคู่กับความทุกข์ ความเหงาอาจเกิดได้หลายทาง เช่น ต้องการอยู่คนเดียว เบื่อความสับสนอลหม่าน บางทีไม่มีแฟนก็เหงา จะเรียกว่าเปลี่ยวใจก็คงได้ บางคนขณะที่อยู่ท่ามกลางฝูงชนแต่ก็เหงาใจ ฝรั่งเรียกว่า lonely in the crowd

          กวีเอกที่ชื่อ ลอร์ด ไบรอน ชอบใช้สำนวนว่า

          Among them, but not of them. = อยู่ท่ามกลางพวกเขาแต่หาใช่พวกเดียวกับเขาไม่

          คำว่า เหงา นั้มีอยู่ด้วยกันหลากหลายความหมาย คำเดิมในภาษาอังกฤษมักใช้คำว่า alone แปลว่า คนเดียว มาจากคำว่า all+one แปลว่าตัวคนเดียวล้วนๆ บางทีก็พูดว่า alone as the last man on earth = อยู่คนเดียวประหนึ่งเป็นมนุษย์คนสุดท้ายในโลก

          การอยู่คนเดียวไม่จำเป็นต้องเหงาเสมอไป ถ้าเหงาก็ใช้คำว่า lonely อยู่คนเดียวก็พูดว่า a lonely existence หรือคืนที่เหงาที่สุดในสัปดาห์ พูดว่า the loneliest night of the week

          แต่ถ้าเป็นคนชอบอยู่คนเดียวไม่วุ่นวายกับใครอื่น เรียกกันว่า a loner คนที่ชอบทำอะไรๆคนเดียวใช้คำว่า a lone hand คนที่เป็น loner ถือกันว่าเป็นคนที่ never less alone then when alone หรือไม่มีอะไรที่โดดเดี่ยวเดียวดายยิ่งไปกว่าเมื่ออยู่คนเดียว

          อย่างไรก็ตาม คำว่า lonely ไม่จำเป็นต้องแปลว่า เปลี่ยวใจ เช่น a lonely house แปลว่า บ้านเปลี่ยว, a lone village คือ หมู่บ้านเปลี่ยว เป็นต้น

          อีกคำหนึ่งที่คล้ายกับตัวอย่างข้างต้นคือคำว่า desolate แปลว่า เปล่าเปลี่ยวอ้างว้าง ใช้ได้ทั้งคณะและสถานที่ ถ้าพูดถึงคน หมายถึง ถูกทอดทิ้ง ถ้าพูดถึงสถานที่แปลว่า เปลี่ยวหรือร้าง เช่น a desolate island แปลว่า เกาะร้างหรือเกาะที่ไม่มีใครมาเยือน บางทีก็ใช้คำว่า a desert island แปลว่าเกาะร้าง เช่นกัน

          เรื่องความเหงานั้นภาษิตสเปนกล่าวว่า To live alone is to die without witness. = มีชีวิตอยู่คนเดียวเหมือนๆกับตายไปโดยไม่มีประจักษ์พยาน ตรงนี้เห็นจะช่วยทำให้คนเหงาๆอยากคลายความเหงาลงบ้าง อย่างน้อยที่สุด ก็คงอยากเห็นใครๆไปงานศพตนทั้งๆที่จริงๆก็คงไม่มีโอกาสเห็นเมื่อถึงเวลานั้น

          คำว่า เหงา อาจใช้ได้ยามเปล่าเปลี่ยวใจหรือเศร้าสร้อย งๆที่อยู่ท่ามกลางสิ่งแวดล้อมและผู้คนจำนวนมาก คล้ายๆกับสำนวนกวีฝรั่งที่เปรียบเปรยอย่างแหลมคมว่า

and homeless near a thousand homes I stood = ข้าพเจ้ายืนเดียวดายอย่างไร้เหย้าเรือน อยู่ข้างๆบ้านเรือนนับพันๆหลัง

          เหงาในแง่ที่เศร้าสร้อยหรือเปลี่ยวใจ ฝรั่งพูดว่า forlorn บางทีก็หมายถึงอกหัก โดยพูดว่า love-lorn ก็ได้ คำว่า lorn ย่อมาจาก forlorn เป็นภาษากวีหน่อยๆมักใช้ในกาพย์กลอนฝรั่ง

          นอกจากนี้ยังพูดคำว่า forlorn hope หมายถึง ความหวังที่ริบหรี่ หรือจวนจะหมดหวังไปแล้ว

          คำว่า เหงาใจ มักใช้คำว่า lonesome มีความหมายว่า เปลี่ยวใจ โดยแท้และชัดเจนกว่า lonely  อีกสำนวนหนึ่งที่น่าสนใจคือ He ate all by his lonesome. แปลว่า กินคนเดียว ไม่มีใครนั่งข้างๆร่วมโต๊ะอยู่ด้วย

          อาการ lonely นั้นคงไม่มีใครเป็นเช่นนั้นทุกวันแน่ แต่อาจเกิดขึ้นเป็นบางขณะ ถ้าขืน lonely ตลอดเวลาก็เห็นจะต้องจับไปปล่อยเกาะเป็นฤๅษีชีไพร หรือไม่ก็ต้องไปอยู่บนดาวนพเคราะห์ดวงอื่นๆที่ยังไม่มีมนุษย์ กล่าวกันว่า ผู้ที่อยู่ผู้เดียวในสุริยจักรวาลได้เห็นแต่จะมีแต่พระผู้เป็นเจ้าเท่านั้น ในบางนิกายพระผู้เป็นเจ้าไม่มีแฟนหรือภรรยาด้วยซ้ำไป

          สำหรับมนุษย์ เพิร์ล เอสบัค นักประพันธ์สตรีชื่อเสียงโด่งดังของสหรัฐฯเคยพูดไว้น่าฟังอย่างเป็นคติธรรมว่า :-

          The person who tried to live alone will not succeed as a human being. His heart withers if it does not answer another heart. His mind shrinks away if he hears only the echoes of his own thought and finds no other inspiration.

          บุคคลที่พยายามอยู่คนเดียวไม่มีทางบรรลุผลในฐานะมนุษย์ ดวงใจของเขาจะเหี่ยวเฉาลง หากไม่สามารถตอบสนองอีกดวงใจหนึ่ง จิตใจของเขาจักหดสลายหากเขามัวได้ยินแต่เสียงก้องกังวานจากความคิดของตนเท่านั้น และไม่เคยเสาะแสวงหาแรงจรรโลงใจจากที่อื่นใด

          ใครฟังแล้วคงหายเหงาไปตามๆกัน

ขอบคุณที่มา จากหนังสือ "สนุกภาษาฝรั่งกับประเดิม" เขียนโดย คุณนพพร สุวรรณพานิช พิมพ์ปีพ.ศ. 2541