สำนวน : เรื่องผ้าๆ

ผ้า เป็นบางสิ่งบางอย่างที่ผูกพันกับแฟชั่นลึกซึ้งที่สุด นักคิดนักเขียนบางคนบอกว่าผ้านั้นเหมือนกับกระโปรงของผู้หญิง มีสไตล์ขึ้นๆลงๆตลอดมา ความจริงคำว่าผ้านั้น ออกเป็นคำศัพท์ที่แปลกในภาษาอังกฤษ เพราะมีที่มาหรือรากคำจากภาษาต่างๆ

ไม่เพียงแต่คำว่า ผ้า จะยุ่งยาก ศัพท์อื่นๆในภาษาอังกฤษก็ยุ่งยากเช่นกัน ภาษาอังกฤษเป็นภาษาที่มีถ้อยคำมากที่สุดในโลก พจนานุกรมภาษาอังกฤษทั่วไปมีศัพท์อยู่ประมาณเกือบหกแสนคำ แต่ถ้าเป็นพจนานุกรมชุดใหญ่ของออกซ์ฟอร์ด ขนาดใกล้เคียงกับสารานุกรม มีศัพท์อยู่ 2 ล้าน 1 แสนเศษ เป็นศัพท์ปัจจุบัน 5 แสนกว่าคำ ศัพท์โบราณอีก 3 แสน นอกจากนี้ยังเป็นศัพท์วิทยาศาสตร์อีกประมาณสามแสนเช่นกัน

เหตุที่อังกฤษปกครองโลกศัพท์แสงจากชาติต่างๆจึงค่อนข้างมาก ขอยกตัวอย่างเล่นๆ เช่น

chess (หมากรุก) เป็นภาษาเปอร์เซีย

souvenir (ของที่ระลึก) เป็นภาษาฝรั่งเศส

alcohol เป็นภาษาอาหรับ

marmalade (ขนมกาบรสคล้ายเปลือกส้ม) เป็นภาษาปอร์ตุเกส

oasis (บริเวณที่อุดมด้วยต้นไม้ในทะเลทราย) เป็นภาษาอิยิปต์

banana (กล้วย) เป็นภาษาสเปน

giraffe (ยีราฟ) เป็นภาษาแอฟริกา

waltz (จังหวะวอลทซ์) เป็นภาษาเยอรมัน

balcony (ระเบียง) เป็นภาษาอิตาเลียน

ศัพท์เหล่านี้มีหลากหลายที่สุด คะเนว่าร้อยละ 40 ของศัพท์แสงในพจนานุกรมอังกฤษเป็นศัพท์ทีมีพื้นจากต่างชาติ (โดยไม่ต้องนับภาษาเคลติก (Celtic) เติมเข้าไปด้วย) อย่างเช่น

moccasin (รองเท้าหนังกวาง) มาจากภาษาอเมริกาเหนือ

bungalow (บังกะโล) ภาษาฮินดู

chocolate ภาษาเม็กซิกัน

paper (กระดาษ) ภาษาอิยิปต์

husband (สามี) ภาษาเดนมาร์ก

stucco (ปูน) ภาษาอิตาเลียน

garage (โรงรถ) ภาษาฝรั่งเศส

sabbath (ปีที่เจ็ดของการถือศีลหรือสอนหนังสือ) ภาษาฮีบรู

yacht (เรือยอชต์) ภาษาดัทช์หรือวิลันดา

chimpanzee (ชิมแพนซี) ภาษาแอฟริกา

ศัพท์แสงทำนองนี้ได้เข้ามาในภาษาอังกฤษเป็นจำนวนมาก แม้แต่คำว่าผ้า ก็มีประวัติจากภาษาต่างๆ อย่างน่าตื่นเต้นพิศวงปานๆกัน เช่น

arres (แอร์รัส) แปลว่า ม่านปักหรือพรมปัก บางทีก็เป็นสิ่งปักแขวนกับผนังมาจากชื่อเมืองอารรัสในฝรั่งเศส

calica ผ้าลินินชนิดที่มีดอกหรือไม่มีดอก บางทีก็เป็นผ้าดิบ ตามประวัติทำขึ้นที่เมืองกาลิกูฎ ตรงชายฝั่งมาลาบาร์ ประเทศอินเดีย

cambric ผ้าฝ้าย ทำจากเมืองคัมเบรย์ในฝรั่งเศส ส่วนใหญ่เป็นผ้าลินินสีขาว

gingham แปลว่า ผ้าเฉยๆ บางทีหมายถึง ผ้ามีลายเป็นทางหรือเป็นตา

worsted (อ่านว่า เวิร์สทิด) ผ้าด้ายขนสัตว์ ใช้ทอเนื้อละเอียดทำขึ้นที่เมืองวูรสทีด เขตเนอร์โฟลค

tweed (ทวีด) ผ้าทำจากเขตทวีดอันเป็นเขตแม่น้ำ บางทีก็ซ้ำกับคำ twill แปลว่า ผ้าลายสอง เป็นผ้าที่ทอข้ามสองเส้นทำให้มีลายเฉียง เท่าที่นิยมสังเกตดูผู้ที่เรียนออกซ์ฟอร์ดชอบสวมเสื้อทวีด

nankeen ผ้าจากเมืองนานเบกิ่ง เมืองหลวงเก่าแก่ของประเทศจีน

muslin ผ้าจากเมืองโมศุล อันแถวแม่น้ำไทกริสในเขตเมืองประเทศเมโสโปเตเมีย ไทยเรีนกกันว่า ผ้ามัสมิน ในอังกฤษบางทีก็ใช้เป็นศัพท์แสลงแปลว่า ผู้หญิง

melton ผ้าชนิดหนึ่งจากเมือง Melton Mowbray อังกฤษ

diaper ผ้าประดองหรือผ้าอ้อม สังเกตดูมักเป็นลินินมักทำที่เมืองอีเพรส เบลเยี่ยม ว่ากันว่าศัพท์นี้มาจากภาษากรีก จากคำว่า aspros แปลว่า สีขาว

ขอบคุณที่มา จากหนังสือ "สนุกภาษาฝรั่งกับประเดิม" เขียนโดย คุณนพพร สุวรรณพานิช พิมพ์ปีพ.ศ. 2541